Η Μυθολογία αναφέρει ότι η Αίγινα πήρε το όνομά της από την κόρη του Ασωπού, την οποία απήγαγε ο Δίας. Ο θεός και η Αίγινα μεταφέρονται στο τότε έρημο νησί και αποκτούν ένα γιο, τον Αιακό, ο οποίος αργότερα έγινε ένας από τους τρεις κριτές του Κάτω Κόσμου.
Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, η Αίγινα είχε κατοικηθεί από τη Νεολιθική εποχή και θεωρείται η γενέτειρα του Αριστοφάνη. Ο Παυσανίας γράφει ότι πολύ κοντά στο λιμάνι υπήρχαν ναοί αφιερωμένοι στην Αφροδίτη, στον Απόλλωνα, στην Άρτεμη, στο Διόνυσο και στον Ασκληπιό. Τίποτα από αυτά δεν υπάρχει σήμερα, παρά μόνο ένας δωρικός κίονας από τον 6ο αιώνα, κατάλοιπο από το Ναό του Απόλλωνα στο μικρό γραφικό ύψωμα, που ονομάζεται “Κολώνα”.
Ο ναός της Αφαίας
Ο σημαντικότερος αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται στα ανατολικά του νησιού, κοντά στην Αγία Μαρίνα, όπου βρίσκεται ο ναός της Αφαίας, μια πολύ αρχαία θεά, προστάτιδα της Αίγινας. Ο πρώτος ναός χτίστηκε το 570 π.Χ. και καταστράφηκε περίπου εξήντα χρόνια αργότερα. Ο ναός, του οποίου ερείπια βλέπουμε σήμερα, κτίστηκε στο ίδιο σημείο από ασβεστόλιθο από την περιοχή. Τα ίχνη του αρχικού ναού μπορεί να δει κανείς στα θεμέλια αυτού του δωρικού κτηρίου. Στον ίδιο χώρο υπάρχουν και ερείπια του βωμού, των προπυλαίων και τμήματα του ιερού.
Η Αφαία, μια θεά ελάχιστα γνωστή στους Έλληνες, αντικαταστάθηκε στη συνέχεια από την Αθηνά, η οποία τους προστάτεψε κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου. Σκηνές από την επική σύγκρουση απεικονίζονται στα αετώματα του ναού. Για το λόγο αυτό ο ναός είναι γνωστός σήμερα ως ναός της Αφαίας-Αθηνάς. Ευρήματα ανασκαφών στην περιοχή, όπως γλυπτά, αγγεία και ομοιώματα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αίγινας.
Οι καλές τέχνες, και ιδιαίτερα η γλυπτική, άνθισε στο νησί από αρχαιοτάτων χρόνων και τα εργαστήρια της Αίγινας ήταν φημισμένα από τον 6ο και 5ο αιώνα. Ο Μεσαίωνας, επίσης, άφησε το σημάδι του στην Αίγινα. Μόλις 6,5 χμ., από το λιμάνι, απέναντι από το Μοναστήρι του Αγίου Νεκταρίου, υπάρχει ένας χαμηλός λόφος που καλύπτεται από τα ερείπια της εγκαταλειμμένης πόλης της Παλαιόχωρας. Αυτή ήταν η πρωτεύουσα του νησιού από τον 9ο έως τις αρχές του 19ου αιώνα.
Το κάστρο της Παλαιόχωρας, το Αγκίστρι και η Μονή
Στην κορυφή του λόφου βρίσκονται τα ερείπια του μεσαιωνικού κάστρου, όπου ο πληθυσμός αναζητούσε καταφύγιο κατά τη διάρκεια πειρατικών επιδρομών. Την περίοδο ακμής της Παλαιόχωρας μαρτυρούν πολλές τοιχογραφίες. Νότια της πρωτεύουσας βρίσκεται το παραθαλάσσιο χωριό του Μαραθώνα και στη συνέχεια το λιμάνι της Πέρδικας (9 χμ.). Από την Πέρδικα μικρά πλοία της γραμμής μεταφέρουν τους επισκέπτες στα γραφικά νησάκια Αγκίστρι και Μονή, ιδανικά μέρη για απόλαυση της φύσης, ηρεμία και χαλαρωτικές αναζητήσεις.
Τα διάσημα φιστίκια Αιγίνης
Σήμερα η Αίγινα είναι γνωστή για τα φιστίκια της και τα κεραμικά της.
Η φιστικιά καλλιεργείται στην Αίγινα από το 1860 και από εδώ εξαπλώθηκε αρχικά στην Αττική και μετά στην υπόλοιπη Ελλάδα. Σήμερα στο νησί καλλιεργούνται 3.500 στρέμματα με 120.000 φιστικόδενδρα που παράγουν το φημισμένο φιστίκι Αιγίνης.